Catwidget1

Arts

ထတိတ်၊ ပစ္α€…ုပ္ပန် တရုတ်-α€™ြα€”်α€™ာဆက်ဆံα€›ေး

α€žα€€္α€€α€›ာဇ် ၂၀၂၀ပြα€Š့်α€”ှα€…် α€žα€™္မတရှီα€€ျင့်α€–ျင်α€›ဲ့ α€”ှα€…်α€₯ီးပြα€Š်ပခရီးα€…α€₯်ထဖြα€…် ဇန်နဝါα€›ီα€œ ၁၇ရက်α€™ှာ α€™ြα€”်α€™ာα€”ိုင်ငံα€€ို α€œာα€›ောα€€်ပါα€α€š်။ တရုတ်α€œို့ပြောα€œိုα€€်ရင် α€™ြောα€€်၊ ထရှေ့α€™ြောα€€်α€’ေα€žα€€ α€œα€€်α€”α€€်α€€ိုင် ထဖွဲ့α€‘α€…α€Š်းတွေα€€ို α€™ြင်α€œာα€€ြα€α€š်၊ α€…ီးပွားα€›ေးα€™ှာ α€œိုα€€်α€”ာα€›α€™α€š့် α€…α€Š်းα€™ျα€₯်းα€…α€Š်းα€€α€™်းတွေα€€ို ဂရုα€™α€…ိုα€€်တဲ့ တရုတ်α€…ီးပွားα€›ေးα€žα€™ားတွေα€€ို α€™ြင်α€œာα€€ြα€α€š်။ ထတိတ်α€€ α€—α€™ာပြα€Š်α€€ွα€”်α€™ြူα€”α€…်ပါတီα€€ို ထားပေးα€€ူα€Šီ ခဲ့တာတွေα€€ို ပြα€”်α€žα€ိα€›α€…ေα€α€š်။ ထတိတ်α€žα€™ိုင်းထဲα€€ α€™ြα€”်α€™ာ့ပဒေα€žα€›ာဇ်α€™ြို့ပြα€”ိုင်ငံတွေα€–ြα€…်တဲ့ α€žα€›ေခေတ္တရာ၊ α€Ÿα€”်α€œα€„်း၊ ပုဂံ၊ ပင်းα€šα€…α€ဲ့ α€™ြα€”်α€™ာ့ထီးα€”α€”်းတွေ ထဖျα€€်α€…ီးခံခဲ့ရတာတွေα€€ို ထောင်α€™ေ့α€…ေပါα€α€š်။

α€žူတို့ဆီα€€ α€œူα€„α€š်တွေ ထပိုင်း(၁)

"ဆရာα€™α€–ြိုး α€˜ာဂီα€€ို ခဏရပ်α€–ို့ ပြောပေးပါ" α€€ိုα€š်α€›ှာα€”ေတဲ့ ထရာတစ်ခု α€™ြင်α€€ွင်းထဲα€›ောα€€်α€œာတာα€€ြောင့် α€˜ာဂီရပ်ခိုင်းα€–ို့ α€˜ာα€žာပြα€”်ဆရာα€™α€–ြိုးပြα€Š့်α€…ုံα€€ို ထကူα€‘α€Šီတောင်းα€œိုα€€်တာပါ။ α€€ိုα€š်α€€ြောင့် ထခြားα€œူတွေ α€…ောင့်α€”ေα€›α€™ှာα€€ို ထားα€™α€”ာα€”ိုင်ထောင်ပါပဲ။ α€”ောα€€်တစ်ခေါα€€် α€’ီα€œိုထခြေထနေα€™ျိုးα€”ဲ့ α€’ီα€”ေα€›ာα€€ိုပြα€”်α€›ောα€€်α€–ို့ α€–ြα€…်α€”ိုင်ခြေα€”α€Š်းတဲ့ထတွα€€် α€€ျွα€”်တော်ထားα€™α€”ာα€”ိုင်ပါα€˜ူး။

α€žူတို့ဆီα€€ α€œူα€„α€š်တွေ ထပိုင်း (၂) α€”ိဂုံး

α€€ျွα€”်တော်တို့ α€žွားα€›ောα€€်α€œေ့α€œာခဲ့တဲ့ α€”ေα€›ာတော်တော်α€™ျားα€™ျားα€™ှာ α€„α€š်α€„α€š်α€›ွα€š်α€›ွα€š် တရုတ်ထမျိုးα€žα€™ီး α€§α€Š့်α€œα€™်းα€Šွှα€”်တွေα€€ α€œိုα€€်α€œံα€›ှင်းပြα€œေ့α€›ှိα€α€š်။ α€‘α€œားတူပဲ ရထားα€…ီးတဲ့ထချိα€”်α€™ှာα€œα€Š်း α€œα€€်α€™ှတ်α€…α€…်၊ တွဲထိα€”်းတွေα€Ÿာ ထမျိုးα€žα€™ီးတွေပါပဲ။ α€šွα€™်တကုα€™္ပဏီα€€ို α€žွားα€›ောα€€်α€œေ့α€œာချိα€”်α€™ှာတော့ ထင်ဂျင်α€”ီα€šာ α€”α€Š်းα€•α€Šာတွေ α€–ြα€…်α€”ေတာကတစ်α€€ြောင်း၊ ထဲα€’ီα€”ေα€›ာα€€ α€žီးα€žα€”့်α€™ြို့α€œေးတစ်ခုα€œိုα€–ြα€…်α€”ေတာα€€ တစ်α€€ြောင်း α€€ြောင့် ထင်ပါα€›ဲ့ α€€ုα€™္ပဏီဝန်ထမ်း ထမျိုးα€žα€™ီးα€„α€š်တစ်α€šောα€€်α€€ တာဝန်α€šူα€›ှင်းပြပေးပါα€α€š်။

α€‘α€œေးα€”ီပြုα€€ြα€žူတွေ ထပိုင်း(၁)

“α€’ီα€€ြေးα€›ုပ်α€€ြီးထမြင့်α€€ တစ်α€›ာ့တစ်α€™ီတာα€™ြင့်α€α€š်။ ထဲα€’ါα€€ α€†α€š်α€œα€•ိုင်းတစ်α€›α€€်α€”ေ့α€€ို α€€ိုα€š်α€…ားပြုထားတာ” α€€ျွα€”်တော်တို့ထဖွဲ့α€”ဲ့ထတူα€œိုα€€်ပါα€œာတဲ့ α€˜ာα€žာပြα€”်ဆရာα€™ α€™α€–ြိုးပြα€Š့်α€…ုံ α€›ှင်းပြα€”ေတာပါ။ α€€ျွα€”်တော် တို့ α€›ောα€€်α€”ေတဲ့α€”ေα€›ာα€€ α€™ော်α€…ီတုα€”်း α€™ွေးရပ်α€™ြေ၊ α€™ော်α€…ီတုα€”်း တစ်α€žα€€်တာပြတိုα€€်α€›ှေ့ α€™ော်α€…ီတုα€”်း α€€ြေးα€›ုပ် α€›ှိα€›ာ ရင်ပြင်α€™ှာပါ။

α€‘α€œေးα€”ီပြုα€€ြα€žူတွေ ထပိုင်း(၂) α€”ိဂုံး

α€§α€Š့်α€œα€™်းα€Šွှα€”်းα€€ ထဲα€’ါ တိα€”်α€›ှောင်α€–ိα€”်α€œα€€်α€›ေး၊ တိα€”်α€›ေးပေးထားတာတဲ့။ တိα€”်α€›ှောင်α€–ိα€”်ဆိုတာ α€™ော့်α€…α€…်α€›ေးα€”α€Š်းα€—ျူα€Ÿာα€€ို α€…ီးပွားα€›ေးα€›ေးα€”α€Š်းα€—ျူα€Ÿာထဖြα€…်ပြောင်းα€œဲα€€ျင့်α€žုံးခဲ့α€žူ၊ တရုတ်α€”ိုင်ငံα€›ဲ့ ဆိုα€›ှα€š်α€œα€…် ဝါα€’α€”ဲ့ ခေတ်α€žα€…်α€α€Š်ဆောα€€်α€›ေး α€…ီα€™ံα€€ိα€”်းα€€ို ဦးဆောင်α€›ေးဆွဲခဲ့α€žူ၊ တရုတ်α€”ိုင်ငံα€€ို α€ˆေးα€€ွα€€်α€…ီးပွားα€›ေး α€…α€”α€…်ဆီ ဦးဆောင်α€žွားခဲ့α€žူ ပြုပြင်ပြောင်းα€œဲα€›ေးα€žα€™ားထဖြα€…် α€”ာα€™α€Š်α€€ြီးပါα€α€š်။ α€™ော့်ထိα€™်တော် တံခါးဝ α€žူα€›ေးထားတဲ့α€…ာα€€ α€žူα€›ဲ့ တိုင်းပြα€Š်ထပေါ်ထားတဲ့ α€”ိုင်ငံα€›ေးထမြင်α€€ို α€žိα€žာα€…ေα€α€š်။

ပန်းα€”ုα€›ောင်α€…ွα€š်တော် α€›ွှေဝါα€›ောင်ပိတောα€€် ထပိုင်း(၁)

α€’ီα€€α€™ိတ်ဆွေတို့ α€›ောα€€်α€œာတာ α€”ှα€…်ပတ်α€œောα€€် α€…ောα€žွားα€α€š်။ α€”ှα€…်ပတ်α€œောα€€်α€”ောα€€်α€€ျပြီးα€™ှ α€›ောα€€်α€œာ ရင် α€œျှိုα€€ျို့α€™ြို့ တမြို့α€œုံး α€…ွα€š်တော်ပန်းတွေပွင့်ပြီး α€’ီထက်α€™α€€ α€œှα€”ေα€™ှာα€œို့ α€œျှိုα€€ျို့α€™ြို့ α€’ုတိα€šα€™ြို့တော်ဝန် α€™α€…္α€…α€œုα€œျှိုပင်း (LuLiuPing) ကပြောα€α€š်။ တရုတ်α€”ိုင်ငံ α€€ွα€™်α€›ှီပြα€Š်α€”α€š်၊ α€œျှိုα€€ျို့α€™ြို့ α€’ုတိα€šα€™ြို့တော်ဝန်α€”ဲ့ α€…α€…်α€€ိုင်းတို င်းα€’ေα€žα€€ြီး၊ α€™α€”္α€α€œေးတိုင်းα€’ေα€žα€€ြီးα€€ α€…ာα€›ေးဆရာ၊ α€žα€α€„်းα€…ာဆရာ၊ ဓာတ်ပုံဆရာတွေ ပါဝင်တဲ့ တရုတ်-α€™ြα€”်α€™ာ ချα€…်α€€ြα€Š်α€›ေး α€€ိုα€š်α€…ားα€œှα€š်ထဖွဲ့ မတ်α€œ ၂၇ α€›α€€်α€”ေ့ α€Šα€€ တွေ့ဆုံခဲ့α€€ြα€α€š်။

ပန်းα€”ုα€›ောင်α€…ွα€š်တော် α€›ွှေဝါα€›ောင်ပိတောα€€် ထပိုင်း (၂)α€”ိဂုံး

α€œျှိုα€€ျို့α€™ြို့α€€ α€žူ့α€žα€˜ာဝပထဝီထနေထထားထရကိုα€€ α€œျှိုα€™ြα€…်α€€ွေ့ဝိုα€€်α€…ီးဆင်းα€›ာ α€…α€€်ဝိုင်းခြα€™်းပုံα€…ံα€™ှာ α€α€Š် ထားတာα€™ို့ ထမြင်ဆန်းပြီး α€œှပါα€α€š်။ α€žူ့α€™ြို့α€α€Š်ခဲ့တဲ့ α€žα€€်တမ်းα€€ α€”ှα€…်ပေါင်း ၂၀၀၀ α€€ျော်ပါပြီ။ α€žα€˜ာဝ ပတ်ဝန်းα€€ျင် α€€ောင်းα€™ွα€”်α€œာတဲ့ α€œျှိα€€ျို့α€™ြို့α€€ α€…α€€်α€™ှုα€œုပ်ငန်းထပြင် α€žူα€›ဲ့နဂိုα€žα€˜ာဝကပေးထားတဲ့ α€‘α€œှတရားα€€ို ခံα€…ားα€”ိုင်α€…ေα€–ို့ ခရီးα€žွားα€œုပ်ငန်းα€€ိုα€œα€Š်း တိုးချဲ့ဆောင်α€›ွα€€်α€”ိုင်α€œာခဲ့α€α€š်။ ထဲα€’ီα€œို ခရီးα€žွားα€œုပ်ငန်းထဖြα€…် ဆောင်α€›ွα€€်α€”ိုင် α€–ို့ထတွα€€်α€œα€Š်း တရုတ်ခရီးα€žွားα€œာα€›ေးဝန်α€€ြီးα€Œာα€”α€€ ထေα€œေးα€œုံးထဆင့် α€žα€်α€™ှတ်ချα€€်တွေα€€ို ၁၉၉၉ခုα€”ှα€…်α€™ှာ ထုတ်ပြα€”်ပေးခဲ့α€α€š်။

α€…ံα€•α€š်α€œှိုင်α€œှိုင်ပွင့်ပါα€…ေ

ဆရာα€™ α€›ေချိုးခန်းထဲထားခဲ့ပြီα€”ော်။

α€”ေဦးα€œေ ပိုα€€်ဆံα€€α€˜α€š်α€œောα€€်ပေးα€›α€™ှာα€œဲ။

α€†α€š်ပင် α€žုံးထောင်ပါဆရာα€™။ ဆေးα€–ိုးပေးα€…α€›ာα€›ှိတာα€”ဲ့ α€”ှိα€™်α€œိုα€€်တော့။

ထမျိုးα€žα€™ီးဆေးခန်းα€™ှာ α€œိုထပ်တာ α€€ူα€œုပ်ပေးα€œေ့α€›ှိတဲ့ α€’ေါ်ဋ္α€Œေးα€‘α€žံ။

α€˜ာတွေα€œဲα€Ÿ။

α€…ံα€•α€š်ပင်တွေα€œေ α€™ှာထားတာα€œာပို့α€žွားတာ။

α€ͺ ...

α€…ံα€•α€š်ပန်းα€€ို α€žိပ်α€€ြိုα€€်α€α€š်။ α€žူ့α€›α€”ံ့α€žα€„်းα€žα€„်းα€œေးα€€ို α€”ှα€…်α€žα€€်α€α€š်။ α€žူ့α€™ှာ α€”ှင်းဆီတွေα€œို ဆူးα€œα€Š်းမပါα€˜ူး။ ထရောင်α€€α€œα€Š်း α€–ြူစင်α€α€š်။ α€›α€”ံ့α€€α€œα€Š်းα€žα€„်းα€α€š်။ α€”ှα€…်α€žα€€်α€™ိα€žူα€€ို α€”α€Š်းα€”α€Š်းα€œေးα€™ှတောင် α€’ုα€€္ခ မပေးတတ်α€˜ူး။

α€€ြိုα€€်တာα€™ှ α€˜α€š်α€œောα€€်ထိα€€ြိုα€€်တာα€œဲဆိုရင် α€œα€™်း ၃၀(α€šα€ုα€—α€Ÿိုထမျိုးα€žα€™ီးဆေးα€›ုံ) α€…α€€်α€™ှုα€œα€€်α€™ှုα€žိပ္ပံα€€ျောင်းα€žား α€˜α€ α€”α€”်းα€›ှေ့α€ˆေးပေါα€€်α€€α€”ေ α€…ံα€•α€š်ပန်းα€€ုံးတွေ α€α€š်α€α€š်α€œာပြီး၊ ထတန်းထဲ α€€ိုα€š့်α€›ှေ့ထိုင်တဲ့၊ α€€ိုα€š့်α€˜ေးထိုင်တဲ့ α€žူα€„α€š်ချင်း α€™ိα€”်းα€α€œေးတွေα€€ို α€€ြုံရင်α€€ြုံα€žα€œို ပန်းα€€ုံးတွေ ဝေပေးတတ်တဲ့ထထိ ထောင်α€€ြိုα€€်α€α€š်။ ဆံပင်α€›ှα€Š်α€›ှα€Š်၊ ပန်းα€€ြိုα€€်တတ်တဲ့ α€žူα€„α€š်ချင်းတွေα€€α€œα€Š်း ထမြတ်တနိုးပန်ပေးတတ်α€€ြα€α€š်။ α€žူတို့α€”ောα€€် α€žူတို့α€˜ေး α€…ာα€žα€„်ခုံα€™ှာ၊ ပုံဆွဲခုံα€™ှာ α€”ေခွင့်၊ ထိုင်ခွင့်ရတာ α€›α€”ံ့α€žα€„်းα€œိုα€€်ပါα€˜ိ။ α€…ိတ်α€€ြα€Š်α€œိုα€€်ပါα€˜ိ။

ပန်းα€€ြိုα€€်ပေα€™α€š့် ထပင်α€…ိုα€€်ရတာတော့ ဝါα€žα€”ာမပါα€œှα€˜ူး။ α€œα€ျီα€€ြာတဲ့ထထိထောင် ထဲα€’ီα€…ံα€•α€š်α€†α€š်ပင် α€›ေချိုးခန်းထဲတွင် α€’ီထတိုင်း။ တစ်α€›α€€်ပြီးတစ်α€›α€€် တစ်ပင်ပြီးတစ်ပင် α€”ေα€›ောင်ခြα€Š်α€™α€›၊ α€™ြေဆီဩဇာα€™α€›α€”ဲ့ ထရွα€€်တွေ တဖြုတ်α€–ြုတ်α€€ြွေ α€žေα€€ုα€”်α€€ြα€α€š်။ တစ်α€œα€ွဲα€œောα€€်α€€ြာတဲ့ထချိα€”်α€™ှာတော့ α€†α€š်ပင်ထဲα€€ α€”ှα€…်ပင်α€žာ α€€ျα€”်တော့ α€α€š်။

α€ͺ α€œောα€€α€žα€˜ာဝ α€€ြα€Š့်α€…α€™်းပါဦး။ ထခြေထနေတစ်ခုα€€ို ထတူတူα€€ြုံα€”ေရတာချင်းထတူတူ α€žေα€žူα€€α€žေ၊ α€›ှင်α€žူα€€α€›ှင်။ α€˜α€š်α€œိုα€œူα€™ျိုးတွေα€žေတာα€œဲ။ α€’ါα€™ှα€’ါ α€’ါα€™ှမရရင် α€™α€–ြα€…်α€”ိုင်α€˜ူးဆိုတဲ့ ထတွေးα€›ှိα€žူတွေα€žေα€€ြရတာ။ α€’ါα€™α€›α€œα€Š်း ရတာα€”ဲ့ α€‘α€žα€€်α€›ှင်ထောင် α€Šှိα€šူα€”ိုင်α€žူတွေ α€™α€žေα€€ြα€˜ူး။ α€…ံα€•α€š်ပင်တွေα€€ြα€Š့်ပြီး ဖတ်α€–ူးတဲ့α€…ာထခံα€”ဲ့ တွေးα€™ိα€α€š်။

α€’ီထတွေးα€€ိုတွေးရင် α€›ှင်α€”ေတဲ့α€…ံα€•α€š်α€”ှα€…်ပင်α€€ို ဂုဏ်ပြုα€žောထားα€–ြင့် α€–α€š်ထုတ်α€œိုα€€်ပြီး ပန်းထိုးထဲ α€‘α€Š့်α€…ိုα€€် α€œိုα€€်α€α€š်။

α€’ီα€œိုတွေးα€™ိတာ α€™ှα€”်ပါα€›ဲ့α€œား။ α€€ိα€…္စတိုင်းα€€ို ထဲα€’ီα€œို α€€ိုα€š့်α€™ှာα€›ှိတဲ့ ဉာဏ်ထမြော်ထမြင်α€œောα€€်α€”ဲ့ α€œှေα€”ံဓားထစ် တွေးα€œိုα€€်တာα€€ α€žα€„့်တော်ပါα€›ဲ့α€œား။

+++++++

ပြီးခဲ့တဲ့α€›α€€်ပိုင်းα€€ α€€ိုα€š့်ထိα€™်ထရှေ့α€˜α€€် α€”ှα€…်ထိα€™်α€€ျော်α€™ှာα€”ေတဲ့ ထန်တီပြုံး α€€ိုα€—α€…်α€€ြောင့်ဆုံးα€žွားα€žα€ဲ့။

ထံ့ဩမှင်တက်α€–ြα€…်α€›α€α€š်။ α€žူခမျာ α€˜α€š်α€™ှα€œα€Š်း α€™α€žွားပါα€˜ူး။ α€™α€”α€€်ဆိုα€”ေဆာα€œှုံ၊ α€”ေ့ခင်းα€˜α€€် α€”ေα€›ောင်α€›ှိတဲ့ချိα€”် α€›ေချိုး၊ α€…ားချိα€”်တန်α€…ား၊ ထိပ်ချိα€”်တန်ထိပ်၊ α€œူတွေတွေ့ရင် ပြုံးပြုံး ပြုံးပြုံးα€”ဲ့ α€”ေα€›ှာα€žူ။ α€˜α€š်α€œိုα€€ြောင့် α€€ိုα€—α€…် α€€ူးα€…α€€်α€žွားတာα€œဲ။

α€žူα€™ှာ ဆီချိုထခံα€›ှိα€žα€ဲ့။ ဆီချိုα€€ြောင့် ဆေးα€›ုံα€žွားပြရင်း ဆေးα€›ုံα€€ α€€ူးα€α€š်ထင်ပါα€›ဲ့။ α€”ှα€…်α€›α€€်ပဲခံα€α€š်။ α€žူ α€€ိုα€—α€…်α€€ို မတွα€”်းα€œှα€”်α€œိုα€€်α€”ိုင်α€˜ူး။ ခမျာα€™α€š်α€€ α€€ျα€”်းα€™ာα€›ေးဝန်α€€ြီးα€Œာα€” ထုတ်ပြα€”်ချα€€်α€”ဲ့α€‘α€Šီ α€”ေα€›ှာα€žူα€™α€Ÿုတ်ပါα€œား။ α€žူα€‘α€žα€€်ဆက်α€›ှင်α€”ိုင်α€–ို့ ထတတ်α€”ိုင်ဆုံး ထားထုတ်ခဲ့α€α€š် α€™α€Ÿုတ်ပါα€œား။

+++++++

α€™ြတ်α€—ုα€’္ဓကတော့ ပုထုဇဉ်တွေ တွေးα€žα€œို မတွေးα€˜ူး။ α€žူ့α€™ှာα€›ှိတဲ့ α€žα€—္α€—α€Šုတရွှေဉာဏ်တော်α€€ α€™ြင်တဲ့ထတိုင်း α€Ÿောα€α€š်။ α€Ÿောα€’ီα€žα€˜ာα€α€œောα€€α€€ြီးတခုα€œုံးα€Ÿာ α€žူ့α€”ိα€šာα€™(α€žα€˜ာဝဖြα€…်α€›ိုးα€–ြα€…်စဉ်)ထတိုင်းα€žာ α€–ြα€…်α€€ြα€›α€žα€ဲ့။ α€…ိတ်ဆိုတာα€Ÿာ ထစဉ်ထတိုင်း α€›ှေ့α€…ိတ်ပြီးရင် α€”ောα€€်α€…ိတ်α€–ြα€…်ပွားတတ်α€žα€ဲ့၊ α€€ုα€žိုα€œ် ထကုα€žိုα€œ်α€€ံတို့၏ α€‘α€œားတူα€…ွာ α€€α€™္မဝိပါα€€်တရားထတိုင်း ဆင်းα€›ဲ၊ ချα€™်းα€žာ α€–ြα€…်α€€ြα€›α€€ုα€”်α€žα€ဲ့၊ α€™ူα€œα€™ျိုးα€›ိုးα€—ီဇထတိုင်း α€‘α€œာတူα€–ြα€…်α€€ြα€›α€€ုα€”်α€žα€ဲ့၊ α€₯တုα€›ာα€žီထစဉ်ထတိုင်း α€–ြα€…်α€€ြα€›α€€ုα€”်α€žα€ဲ့၊ α€–ြα€…်α€€ြα€›α€™α€š့်ထတိုင်းα€–ြα€…်ပြီး၊ ပျα€€်α€€ြα€›α€™α€š့်ထတိုင်းပျα€€်α€€ြα€›α€€ုα€”်α€žα€ဲ့ α€’ီα€œိုα€žα€˜ာဝဖြα€…်α€›ိုးα€–ြα€…်စဉ် ထခြေခံငါးပါးα€€ိုα€Ÿောခဲ့α€α€š်။ ထဲα€’ီငါးပါးα€€ို ထဋ္α€Œα€€α€‘ာ၊ ဋီα€€ာဆရာတွေα€€ တစ်α€†α€š့်ငါးပါး ထထိ ထကျα€š်ချဲ့ပြα€”ိုင်ပေα€™α€š့် α€žူα€›ဲ့α€€ျα€š်ပြα€”့်α€™ှုα€€ ထဲα€’ါထက်α€™α€€α€˜ူး။ α€Ÿောα€’ီα€žα€˜ာα€α€œောα€€α€€ြီး တစ်ခုα€œုံးထထိထောင် α€€ျα€š်ပြα€”့်α€α€š်။

ထမှα€”်တရားဆိုတာ ထချα€€်α€‘α€œα€€်ထပေါ်α€™ှာ α€™ှီα€α€Š်α€”ေα€α€š် ဆိုα€žα€Š့်တိုင်း ထချα€€်α€‘α€œα€€်ထတိုင်းα€€ ထမှα€”်တရားα€€ို α€€ိုα€š်α€…ားပြုα€”ိုင်တာα€™ျိုး α€™α€Ÿုတ်α€˜ူး။ ထချို့α€žော ထချα€€်α€‘α€œα€€်တွေဆိုတာ α€€ိုα€š့်α€œα€€်α€œှα€™်းα€™ှီα€™ှုထပေါ်α€™ှာ α€α€Š်α€™ှီα€”ေတာα€–ြα€…်α€œို့ α€’ါα€Ÿာ ထမှα€”်တရားပါα€œို့ α€œှေα€”ံဓားထစ် ဆုပ်α€€ိုင်ထားα€œို့ α€™α€›α€˜ူး။

α€žα€˜ာဝတရားα€€ို α€”ားα€œα€Š်α€”ိုင်ပါα€…ေ။ α€…ံα€•α€š်တွေ α€œှိုင်α€œှိုင်ပွင့်ပါα€…ေ။ α€›α€”ံ့α€žα€„်းပျံ့ပါα€…ေ။

ထောင်α€™ျိုးထွα€”်းα€€ျော်
ဇန်နဝါα€›ီα€œ ၁၃ရက် ၂၀၂၁

ထိα€™်α€™α€…ောင့်ခွေး

ထိα€™်α€€ို ပြီးခဲ့တဲ့α€”ှα€…်α€™ိုးတွင်းα€€ြီး α€œα€™်းα€˜ေးα€€ ခွေးမတစ်α€€ောင်α€›ောα€€်α€œာခဲ့α€α€š်။

α€›ောα€€်α€›ောα€€်ချင်း ဆောα€€်α€”ဲ့ထွင်းဆိုα€žα€œို ထိα€™်ပေါ်တက်α€–ို့ α€œှေα€€ားပေါ်ပြေးတက်α€α€š်။

α€’ီခွေးα€™ ထတော်ခွေးပါးဝပါα€œား။ α€žွား ထခုဆင်းα€…α€™်းဆို α€™ောင်းချα€›α€α€š်။

ခဏနေတော့ ထိα€™်α€›ှေ့α€˜ေးα€œေးကပ်ပြီး ထဲα€’ီခွေးα€™ ခွေးα€œေးတစ်α€€ောင်ပေါα€€်α€α€š်။

α€ͺ ခမျာ ထပျိုα€—ိုα€€်ထင်ပါα€›ဲ့ မထောင့်α€”ိုင်α€™α€‘α€Š်းα€”ိုင် α€™ွေးချင်α€œို့ α€”ေα€›ာα€›ှာα€”ေတာα€€ိုα€œို့ α€€α€›ုဏာα€žα€€်α€™ိα€α€š်။

α€’ီတော့α€™ှα€žေချာα€€ြα€Š့်α€™ိ။ α€œα€€်စတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ထရင်α€›α€€်တွေα€€ ထိα€™်α€€α€‘α€„α€š်α€™ α€€ျွေးα€™ွေးα€”ေတဲ့ခွေးပဲ။

α€’ါα€€ြောင့် α€žူα€’ီα€€ိုα€œာတာ။

α€Ÿဲ့ α€‘α€„α€š်α€™ α€Šα€Š်းα€€ျွေးα€”ေတဲ့ခွေးα€€ ထိα€™်α€›ှေ့α€™ှာ α€œာα€™ွေးα€”ေα€α€š်α€œုပ်ဦးဆိုတော့ ပျာပျာ ပျာပျာα€”ဲ့ ဆင်းα€œာα€α€š်။

α€˜α€š်α€™ှာα€œဲ။ α€˜α€š်α€™ှာα€œဲ။

α€Ÿိုα€™ှာα€œေ။

α€Ÿα€„် တစ်α€€ောင်α€α€Š်းα€œား။ α€žူα€™ျားခွေးတွေဆို ထများα€€ြီးα€™ွေးတာပါ။
α€‘α€„α€š်α€™α€€ α€€ြောင်တွေ၊ ခွေးတွေချα€…်တတ်α€α€š်။ ထရင် α€€ြောင်တွေထပြုံα€€ြီးα€™ွေးထားတုα€”်းα€€ α€™α€”α€Š်း α€›ှင်းထုတ် ထားရတာ။

α€€ြိုပြောα€™α€š်α€”ော် α€€ိုα€š့်ထိα€™်α€€ α€§α€Š့်α€žα€Š်ပြတ်တာα€™α€Ÿုတ်α€˜ူး။ ခွေးα€™ွေးα€–ို့မစဉ်းα€…ားα€”ဲ့။ α€€ိုα€€်α€”ေရင် ပြα€Ώα€”ာတက်α€”ေα€™α€š်။

α€‘α€„α€š်မဆီα€€ α€˜ာတုံ့ပြα€”်α€žံα€™ှα€™α€€ြားα€›။ ပြောα€žာပြောရတာ α€žူα€™ွေးတော့α€™α€š်ဆိုတာတော့ α€žိပြီးα€žားပါ။ တစ်α€€ောင် α€α€Š်းဆိုတော့ α€žိပ်ပြα€Ώα€”ာα€™α€›ှိပါα€˜ူးပေါ့။

α€’ီα€œိုα€”ဲ့ α€™ိုးα€›ွာတဲ့α€Šα€ွေα€™ှာ α€žားထမိα€”ှα€…်α€šောα€€် ထိα€™်ထဲα€‘α€Š့်α€žိပ်။ α€žွေးα€”ုα€žားα€”ုα€”ဲ့ တစ်ခုခုα€–ြα€…်α€žွားα€™ှ α€…ိုးα€žα€€ိုး။ α€™ိုးα€™α€›ွာတဲ့ထချိα€”် ထိα€™်α€›ှေ့α€žိပ်။ α€žူတို့ခွေးα€žားထမိ α€œα€™်းα€˜ေးခွေးα€žာဆိုα€α€š်၊ ထတော်ဇိα€™်α€€ျα€α€š်။ α€…ောင်တွေ၊ ဂွα€™်းကပ်တွေα€”ဲ့။

ထဲ ဇာတ်α€œα€™်းα€€ α€…α€œာα€α€š်။ α€žူတို့ထတွα€€် ပေးထားတဲ့ α€…ောင်တွေ၊ ဂွα€™်းကပ်တွေ α€˜α€š်ထမှိုα€€်α€€ောα€€်α€€ α€šူα€žွားα€α€š်α€™α€žိα€˜ူး။ α€žိပ်α€™α€€ြာα€˜ူး။ ပျောα€€်α€€ုα€”်α€α€š်။

α€Ÿဲ့α€€ောင်α€™ နင့်α€Ÿာα€€ ထိα€™်α€…ောင့်α€–ို့α€”ေα€”ေα€žာα€žာ နင့်ထတွα€€်ပေးထားတဲ့ ပစ္α€…α€Š်းတောင် α€œုံခြုံထောင် α€™α€€ာα€€ွα€š်α€”ိုင်ပါ့α€œား α€Ÿα€”်။

α€’ါတွင်ပဲα€œားဆို။ α€™α€Ÿုတ်α€žေးα€˜ူး။ ခါတိုင်းα€žိα€™်းα€”ေα€€ြထမှိုα€€်ပုံးα€€ို α€žူα€›ှိα€α€š်ဆိုပြီး α€™α€žိα€™်းα€˜ဲထားတာ။ ထမှိုα€€်ပုံးပါ α€™ α€žွားပါα€›ောα€œား။ α€žူ့α€šုံα€™ိα€œို့ ဆုံးα€›ှုံးတာ ထမှိုα€€်ပုံး α€žုံးပုံးတောင်။ ထခုတော့ α€™α€šုံα€›ဲတော့α€˜ူး။

α€’ီဆောင်းတွင်းတတွင်းα€œုံး ထိα€™်α€€α€‘α€„α€š်α€™α€€ ခွေးပေါα€€်α€…α€€ို ထိα€™်ထပေါ်ဆုံးထပ် α€žူ့ထခန်းထဲခေါ်α€žိပ်α€α€š်။ ထစက α€žူ့ထမေပါခေါ်α€žိပ်α€œို့။
α€Ÿဲ့ ထိα€™်ခေါင်α€™ိုးပေါ် ခွေးတက်α€α€š်ဆိုတာ α€€ောင်းတဲ့α€€ိα€…္α€…α€™α€Ÿုတ်α€˜ူး။ နင့်ခွေးတွေ မတင်α€”ဲ့ ထောα€€်α€™ှာထား ပြောα€›α€α€š်။ ခွေးα€”ေα€›ာ ခွေးထားα€™ှပေါ့ α€˜α€š်α€”ှα€š် α€œူတွေα€”ဲ့ α€›ောα€›ောα€”ှောα€”ှော။

α€‘α€„α€š်α€™α€€ တထစ်α€œျှော့ပေးα€α€š်။ ခွေးα€™α€€ြီးα€€ို ထိα€™်ပေါ်မတင်တော့α€˜ူး။ ခွေးပေါα€€်α€…α€€ိုတော့ ထပြင်မထားα€˜ူး။ α€žူ့ထခန်းထဲα€™ှာပဲ α€žိပ်α€α€š်။

ထံα€™α€š် α€€ိုα€š်α€™α€žိα€œိုα€€်ခင် α€‘α€„α€š်မဆင်ပေးထားတာ။ ခွေးα€žားထမိα€€ ခွေးထနွေးα€‘α€Š်တွေα€”ဲ့။ α€œα€™်းα€˜ေးခွေးချင်း တောင် α€™α€”ာα€œိုချင်α€…α€›ာα€€ြီး။

α€’ီဆောင်းတတွင်းα€œုံး ခွေးပေါα€€်α€… ထိα€™်ထပေါ်ဆုံးထပ်α€™ှာ α€”ေα€›α€α€š်။ ထကျင့်ပါα€œာပုံα€€ α€žα€„်းα€€ တစ်α€”ေα€€ုα€”် ထိα€™်α€›ှေ့ α€™ှာα€€ို α€™α€”ေချင်တော့α€˜ူး။ ထိα€™်ပေါ်ပဲ တက်α€”ေချင်တော့တာ။ ထိα€™်α€™ှာ α€‘α€„α€š်α€™α€€α€œွဲပြီး α€€ျα€”်တဲ့α€žူတွေα€€ α€’ီခွေး α€žားထမိα€€ို α€œα€€်မခံα€˜ူး။

α€œα€€်မခံဆို α€€ြα€Š့်α€œေ။ ထိα€™်α€€ို α€§α€Š့်α€žα€Š်α€œာပြီဆို ထမေα€œုပ်α€žူα€€ α€›α€”်α€žူα€™ှα€”်းα€™α€žိ၊ α€™ိတ်ဆွေα€™ှα€”်းα€™α€žိ α€Ÿောင်α€α€š်။ α€Ÿဲ့α€œုပ်α€™α€›၊ α€Ÿွα€”်းα€œုပ်α€™α€›။ ထဆိုးဆုံးα€€ ခွေးပေါα€€်α€…။ α€§α€Š့်α€žα€Š်ခြေရင်းα€”ား ကပ်ကပ်ထိုင်ပြီး တဗျင်းα€—ျင်းα€”ဲ့ α€€ုတ်α€α€š်။ ခွေးα€žα€”်းα€›ှိα€œိုα€œားဆိုတော့ α€™α€Ÿုတ်ပါα€˜ူး။ α€‘α€„α€š်α€™α€€ α€›ေမပြတ်ချိုး၊ α€žα€”့်α€›ှင်းပေးα€”ေα€€ြ α€˜α€š်α€™ှာα€œာ ခွေးα€žα€”်းα€›ှိα€™α€œဲ။ α€œα€™်းα€˜ေး ခွေးဆိုတော့ α€…α€›ိုα€€် α€™α€€ောင်းတာ။ α€›ွံတတ်တဲ့ α€§α€Š်α€žα€Š်တွေα€€ α€’ါα€™ျိုးα€˜α€š်α€œα€€်ခံချင်ပါ့α€™α€œဲ။

ထဲα€’ီတော့ ထိα€™်α€€α€œူတွေα€€ α€‘α€„α€š်α€™α€œα€…်ပြီ၊ ထပြင်α€žွားပြီဆိုတာα€”ဲ့ ခွေးပေါα€€်α€…α€€ို α€™ောင်းချα€€ြα€α€š်။ α€™ာα€šာα€™ျားတဲ့ ခွေးပေါα€€်α€… တထီထီ တဂိα€”်ဂိα€”်α€”ဲ့ α€‘α€žံပြုα€α€š်။

ထိα€™်α€›ှေ့α€”ေတဲ့ α€žူ့ထမေα€€ α€žူα€€α€œေးα€›ဲ့ ပုံα€™ှα€”်α€™α€Ÿုတ်တဲ့ α€‘α€žံα€€ြားရင် ထခြားα€œူα€žာ α€›α€”်α€™α€œုပ်α€›ဲတာ။ ထိα€™်α€€α€œူတွေα€€ို α€›α€”်α€œုပ်ချင်ချင်။

ထံα€™α€š်နင်တို့α€žားထမိα€€ α€α€š်α€…α€Š်းα€œုံးပါα€œား။ ထိα€™်α€›ှေ့α€”ေ၊ α€€ျွေးတာα€…ား၊ α€˜ာα€™ှα€œုံခြုံထောင် ထိα€™်α€…ောင့်α€™α€›α€˜ဲ α€›α€”်α€œုပ်ချင်α€žေးα€α€š်။ ထေး တွေ့α€€ြα€žေးတာပေါ့။

ထဲα€’ီα€”ေ့α€€ စပြီး ထိα€™်α€™ှာပိုα€”ေတဲ့ ဝါα€šာထိα€”်းα€›ိုα€€်တဲ့ α€€α€…်α€›ှင်းပြားα€€ို α€”ှα€…်ပေα€›ှα€…်α€œα€€်α€™α€œောα€€်α€–ြတ်α€œိုα€€်α€α€š်။ α€Ÿောα€žα€Š်α€™ှာ α€€ြα€Š့် α€™ြင်α€œာ α€žားထမိα€”ှα€…်α€šောα€€်α€œုံး α€”ာα€žွားα€™α€š်ဆိုပြီး ခွေးα€›ိုα€€်α€–ို့တုတ်ဆောင်ထားရတော့α€α€š်။

ထောင်α€™ျိုးထွα€”်းα€€ျော်
ဇန်နဝါα€›ီα€œ ၁၂ရက် ၂၀၂၁
(Based on true story)

α€€ျွα€”်တော်ချာတာ α€œူα€žိပါα€…ေ

ပဏိဓာနတော ပဋ္α€Œာα€š၊
တထာဂတဿ α€’α€ž ပါα€›α€™ိα€šော၊
α€’α€ž α€₯ပပါα€›α€™ိα€šော၊
α€’α€ž ပရမတ္တ ပါα€›α€™ိα€šောတိ၊
α€žα€™α€္တိံα€ž ပါα€›α€™ိα€šော၊
ပဉ္α€… α€™α€Ÿာပရိα€…္α€…ာဂေ၊
α€œောကတ္ထစရိα€šံ ဉာတတ္ထစရိα€šံ၊
α€—ုα€’္ဓတ္ထစရိα€šα€”္တိ တိα€Ώော α€…α€›ိα€šာα€šော၊
ပစ္ဆိα€™α€˜α€ေ ဂဗ္α€˜α€ေါα€€္α€€α€”္တိံ၊
ဇာတိံ α€‘α€˜ိα€”ိα€€္ခမနံ၊
ပဓာα€”α€…α€›ိα€šံ α€—ောဓိα€•α€œ္α€œα€„်္α€€ေ α€™ာရဝိα€‡α€šံ၊
α€žα€—္α€—α€Šုα€α€Šာဏပ္ပဋိဝေဓံ၊
ဓမ္α€™α€…α€€္ကပ္ပဝတ္တနံ၊
နဝ α€œောα€€ုတ္တရဓမ္α€™ေတိ၊
α€žα€—္α€—ေပိα€™ေ α€—ုα€’္ဓဂုဏေ ထာဝဇ္ဇေတွာ၊
ဝေα€žာα€œိα€šာ တီα€žု ပါα€€ာα€›α€”္တရေα€žု၊
တိα€šာမရတ္တိံ ပရိတ္တံ α€€α€›ောα€”္တော၊
ထာα€šα€ž္α€™ာ ထာα€”α€”္ဒတ္ထေα€›ော ဝိα€š၊
α€€ာα€›ုα€Šα€…ိတ္တံ α€₯ပဋ္α€Œα€•ေတွာ။

α€’ါα€€α€›α€α€”α€žုတ် ထမွှα€”်းα€™ှာပါတဲ့ ပါα€ ိတွေပါ။ α€’ီα€€α€”ေ့ ဆရာα€€ျော်ဝင်းα€›ေးတဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုα€’်α€€ို α€™ိတ်ဆွေတစ်‌α€šောα€€် α€›ှα€š်ထားတာတွေ့α€œို့ ဖတ်α€œိုα€€်α€›α€α€š်။ Amatya Sen ပြောတဲ့ 'Global Value α€–ြα€…်ထိုα€€်α€žော α€—ုα€’္ဓဝါα€’'တဲ့။ α€’ီα€œ ၉ရက်α€”ေ့α€€ the voice journal α€”ိုင်ငံα€›ေးဆောင်းပါးကဏ္ဍမှာ ပါα€α€š်။ ဆောင်းပါးဆိုပေα€™α€š့် α€œွှတ်တော်α€™ှာ ဆရာα€Ÿောပြောခဲ့တဲ့ α€”ိဂုံးပိုင်းα€€ိုα€žာ ဆောင်းပါးထဖြα€…် α€–ော်ပြထားတာα€–ြα€…်ပါα€α€š်။ α€Ÿောပြောချα€€်ထပြα€Š့်ထစုံα€€ α€—ုα€’္ဓတရားတွေထပေါ်α€™ှာ ထခြေခံထားတာပါ။ 

α€€ိုα€š်တိုင်၌α€€ α€—ုα€’္ဓဓမ္မတွေα€Ÿာ α€€α€™္α€˜ာပေါ်α€™ှာ α€›ှိα€›ှိα€žα€™ျှα€žော α€‘α€šူဝါဒတွေ၊ ထတွေးထမြင်တွေထက် α€žာα€œွα€”် α€€ောင်းα€™ြတ်α€α€š်α€œို့ α€šုံα€€ြα€Š်ထားα€žူ၊ α€—ုα€’္ဓဓမ္α€™α€”ဲ့ တိုင်းပြα€Š်ထုပ်ချုပ် မင်းα€œုပ်α€œို့α€›α€›ုံတွင်α€™α€Ÿုတ်α€˜ူး၊ α€€α€™္α€˜ာα€€ြီး တစ်ခုα€œုံးα€€ိုတောင် α€…ီα€™ံခန့်ခွဲα€”ိုင်α€α€š်α€œို့ ဦးα€žα€”့်α€œို ပုဂ္ဂိုα€œ်α€™ျိုးα€€ို α€€ြα€Š့်ပြီး α€šုံα€€ြα€Š်α€œα€€်ခံထားα€žူα€›α€š်ပါ။ α€˜ာα€žာα€›ေးထကြောင်းပါα€œာα€œို့ α€Ÿိုထမျိုးα€˜ာα€žာ၊ α€žာα€žα€”ာα€€ုα€”်းထော်α€”ေတဲ့ပုဂ္ဂိုα€œ်တွေα€”ဲ့ ထတူတူα€œို့တော့ မထင် α€…ေချင်α€˜ူး။ ထဲα€’ီပုဂ္ဂိုα€œ်တွေα€€ α€™ြတ်α€—ုα€’္ဓရဲ့ α€€ြီးα€€ျα€š်ခမ်းα€”ားα€™ှုα€€ို α€žေးα€žိα€™်ထောင် ဆွဲချα€”ေတဲ့α€žူတွေ။

ဆရာα€€ျော်ဝင်းပြောတဲ့ ထိα€”္α€’ိα€šα€”ိုင်ငံα€žား Amatya Sen (ထမားချα€€်ဆန်)ဆိုတာα€Ÿာ Human Development Theory α€€ို α€–ော်ထုတ်ခဲ့ပြီး αα‰α‰αˆ ခုα€”ှα€…်α€™ှာ α€”ိုα€˜α€š်α€œ်ဆုα€›α€›ှိခဲ့α€žူပါ။ α€œα€€်α€›ှိ α€Ÿာα€—α€€်α€€္α€€α€žိုα€œ်α€™ှာ ပါα€™ောα€€္α€α€œုပ်α€”ေα€α€š်α€œို့ α€žိα€›α€α€š်။ ထဲα€’ီပုဂ္ဂိုα€œ်α€€ြီးα€›ဲ့α€…ာα€€ို ဆရာα€€ျော်ဝင်းα€œို ပုဂ္ဂိုα€œ်α€€ α€˜ာα€žာပြα€”်ပြီး α€–ောα€€်α€žα€Š်ချထားတာ။

ဆောင်းပါးα€™ှာ α€žူα€€ α€˜ာပြောα€žα€œဲဆိုတော့ α€α€€α€š့် Global Value α€–ြα€…်ထိုα€€်တာα€Ÿာ Confucius(α€€ွα€”်α€–ြူးα€›ှα€€်) α€™α€Ÿုတ်α€˜ူး။ Liberal Democracy(α€œα€…်α€˜α€›α€š်α€’ီα€™ိုα€€α€›ေα€…ီ α€œူတစ်ဦးချင်းထခွင့်ထရေးα€€ို တန်းα€–ိုးထားα€žα€Š့်ဝါα€’) α€œα€Š်း α€™α€Ÿုတ်α€˜ူး။ α€žူတို့ထက် ပိုပြီး Global α€–ြα€…်ထိုα€€်တာα€€ α€—ုα€’္ဓရဲ့ဓမ္မပဲ။ α€—ုα€’္ဓရဲ့ Philosophy(ထတွေးထမြင်) ပဲα€œို့ ပြောပါα€α€š်။

α€€ိုα€š်α€”ဲ့ α€‘α€šူထဆတူတော့ α€žာα€œို့α€€ြိုα€€်တာပေါ့။ α€žို့ပေα€™α€š့် ဆောင်းပါးထဲα€™ှာပါတဲ့ α€œူတင်α€™α€€α€˜ူး။ ထပင်တွေα€€ော၊ တိα€›α€…္ဆာα€”်တွေα€€ော α€’ီα€œောα€€α€€ြီးတစ်ခုα€œုံးα€€ို α€€ိုα€š်α€…ားပြုα€”ိုင်တဲ့၊ ပိုα€€ျα€š်တဲ့ Radius(ထချင်းဝက်) α€›ှိတဲ့ Trust(α€šုံα€€ြα€Š်α€™ှု) α€€ α€˜α€š်α€™ှာတွေ့α€™α€œဲ။ α€—ုα€’္ဓမှာ α€›ှိα€α€š်။ α€‘α€œွတ်မပြောပါα€˜ူး။ ရတနာ့α€žုတ်α€”ဲ့ α€žα€€်α€žေပြα€α€š်။ ရတနာ့α€žုတ်ထမွှα€”်းα€™ှာပါပဲ။ α€žူα€€ောα€€်ပြα€α€š်။ α€œောကတ္ထစရိα€šာ၊ α€Šာတတ္ထစရိα€šာ၊ ထတ္တတ္ထစရိα€šာ။ α€’ါα€€ α€˜ုα€›ားα€›ဲ့ Radius of Trust (α€šုံα€€ြα€Š်α€™ှုထချင်းဝက်၊ ထချင်းဝက်α€–ြα€…်α€œို့ α€€ျα€š်ချင်α€žα€•α€†ို ထချင်းဝက်α€€ို ချဲ့ပေးα€”ိုင်α€–ို့ပဲα€œိုα€α€š်) α€™ာတိα€€ာပေါ့။ α€˜ုα€›ားα€€ α€”ံပါတ်တစ် α€œောကထကျိုး၊ α€”ံပါတ်α€”ှα€…် ဆွေα€™ျိုးထကျိုး၊ α€”ံပါတ်α€žုံး α€€ိုα€š့်ထကျိုး ထဲα€’ီα€œို α€™ာတိα€€ာစဉ်α€œိုα€€်α€α€š်တဲ့။

ပြα€Ώα€”ာα€€ ရတနာ့α€žုတ်α€™ှာ ထတ္တတ္ထစရိα€šာα€œို့ α€žုံးမထားα€˜ူး။ တစ်α€œျှောα€€်α€œုံး α€€ိုα€š်α€žိခဲ့တာα€€α€œα€Š်း α€…α€›ိα€šα€žုံးပါးα€™ှာ α€œောကတ္ထစရိα€šာ၊ α€Šာတတ္ထစရိα€šာ၊ α€—ုα€’္ဓတ္ထစရိα€šာα€œို့ပဲ α€žိခဲ့တာ။ ထဲα€’ီ ထတ္တတ္ထစရိα€šာဆိုတာα€€ို α€™α€žိα€˜ူး။ α€˜α€š်α€”ှα€š် ထတ္တ ငါပဲ ငါ့α€₯α€…္α€…ာပဲα€œို့ α€žုံးထားα€›α€žα€œဲ။ α€—ုα€’္ဓတ္ထစရိα€šာ α€žα€္တဝါထများα€€ောင်းα€€ျိုးငှာ α€—ုα€’္ဓထကျင့်α€€ို α€€ျင့်တာပဲ။ α€žူα€Ÿာα€žူ α€œွတ်α€™ြောα€€်α€–ို့ဆို ပထမဆုံး α€—ျာα€’ိတ်α€›α€€α€α€Š်းα€€ မဂ္ဂ၊ α€–ိုα€œ်α€”ိα€—္α€—ာα€”်α€€ို α€›α€”ိုင်α€”ေပြီးα€žာပဲα€œေ။ ထမားချα€€်ဆန် α€™α€™ှားα€”ိုင်α€žα€œို၊ ဆရာα€€ျော်ဝင်းα€œα€Š်း α€™α€™ှားα€”ိုင်α€˜ူး။ α€’ီα€œိုဆို α€’ီα€‘α€žုံးα€€ α€€ိုα€š်α€™α€žိα€žေးတာα€žာ α€–ြα€…်α€œိα€™့်α€™α€š်။

α€—ုα€’္ဓစာပေα€€ို α€œေ့α€œာα€”ေα€žူတစ်α€šောα€€်α€–ြα€…်α€œို့ α€€ိုα€š်α€žာα€α€€α€š်α€žိချင်ပြီဆို α€™ေးα€œျှောα€€်α€œို့ရတဲ့ α€…ာချα€…ာα€žα€„် ဆရာတော်တွေα€€ ထဆင်α€žα€„့်။ ဆိုတော့ ဆရာတော်တွေဆီ ထမေးα€œျှောα€€်ရတော့တာပေါ့။ α€α€€α€š်တော့ ဆရာα€€ျော်ဝင်းα€€ α€—ုα€’္ဓစာပေα€”ဲ့ပတ်α€žα€€်ပြီး α€žူα€žိα€€ြောင်းတတ်α€€ြောင်းα€€ို α€žα€™ားဂုဏ်ပြထားတာα€žာα€–ြα€…်α€α€š်။ α€’ီα€™ှာ α€žုံးထားတဲ့ ထတ္တတ္ထစရိα€šာဆိုတာ α€…α€›ိα€šာတွေα€€ို α€›ေတွα€€်တဲ့ထခါα€™ှာ α€›ံα€–α€”်α€›ံခါα€žုံးα€α€š်။ α€‘α€žုံးα€”α€Š်းα€α€š်။ α€€ိုα€š်ထင်ထားα€žα€œို ထတ္တ ငါပဲ၊ ငါα€₯α€…္α€…ာပဲ α€’ီα€œိုထဓိပ္ပာα€š်မထွα€€်α€˜ူး။ α€™α€Š်α€žူတစ်ဦးတစ်α€šောα€€်၏ တိုα€€်တွα€”်းချα€€်α€™ှ မပါα€˜ဲ ထများα€€ောင်းα€€ျိုးငှာ α€–ြα€Š့်α€€ျင့်ခြင်းα€œို့ ထဓိပ္ပာα€š်ထွα€€်α€α€š်။ α€—ုα€’္ဓတ္ထစရိα€šာα€”ဲ့ ထဓိပ္ပာα€š်α€œေα€”α€€်α€™ှု မတူα€žα€Š့်တိုင်ထောင်၊ α€€ွဲပြားα€žα€Š့်တိုင်ထောင် α€…α€›ိα€šα€‘α€€ျင့်တွေα€€ို α€›ေတွα€€်တဲ့ထခါα€™ှာ α€žုံးတတ်ပါα€žα€ဲ့။

ထောင်α€™ျိုးထွα€”်းα€€ျော်
ဇန်နဝါα€›ီα€œ ၁၂ ၂၀၂၁






ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€œား၊ α€€ိုα€š့်ထမျိုးα€€ောင်းα€…ားα€›ေးဝါα€’α€œား

α€›ွေးα€€ောα€€်ပွဲမတိုင်α€™ီα€€α€”ေ α€’ီα€€α€”ေ့ထထိထကြားဆုံးα€…α€€ားα€€ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါဒဆိုတာပါပဲ။ α€’ီα€”ိုင်ငံα€™ှာα€”ေတဲ့ α€€ျွα€”်တော်α€Ÿာ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€”ဲ့ နပိုα€œီα€šံဝါα€’α€€ို α€žဲα€žဲα€€ွဲα€€ွဲα€™α€žိပါα€˜ူး။ α€’ါα€€ြောင့် α€›ှာα€–ွေα€€ြα€Š့်α€™ိတဲ့ထခါ ထခုα€œိုတွေ့ပါα€α€š်။

ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€Ÿူα€žα€Š်α€™ှာ α€”ိုင်ငံတစ်α€”ိုင်ငံα€…α€Š်းα€œုံးα€Šီα€Šွတ်ခြင်း၏ α€€ြီးα€™ြတ်ခြင်းα€€ို ပုံα€€ြီးချဲ့ထားα€žောထတွေးထမြင်α€Ÿု ထချို့ကဆိုα€€ြα€žα€Š်။ ထိုထမျိုးα€žားα€›ေးထတွေးထမြင်α€žα€Š် ထများထားα€–ြင့် α€™ြေခြားα€›ေခြားα€™ှ α€œာα€›ောα€€်α€€ျူးα€€ျော်α€”ေထိုင်α€žူα€™ျားα€”ှင့်ထိုα€žူα€™ျား၏ α€’ေα€žα€ံα€™ျားထပေါ်α€–ိα€”ှိပ်α€™ှုα€™ျားα€™ှ ပေါ်ပေါα€€်α€œာα€œေ့α€›ှိα€žα€Š်။ ထဓိကထခြေခံα€žော ခံα€šူချα€€်α€™ှာ α€”α€š်α€™ြေခြားα€™ှ α€œာα€›ောα€€်α€žူα€™ျား၏ ထုပ်ချုပ်α€™ှုα€€ိုခံα€›α€žα€Š်α€™ှာ α€œုံးα€α€œα€€်မခံα€žα€„့်α€žောထရာα€–ြα€…်α€žα€Š်α€Ÿူα€žော ထတွေးထခေါ်ပင်α€–ြα€…်α€žα€Š်။ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€žα€Š် ထခြားα€žα€˜ောတရားα€›ေးα€›ာα€œα€™်းစဉ်တခုခုα€œွှα€™်းα€™ိုးပြီးα€”ှင့်α€žော α€”ိုင်ငံα€™ျားထားα€œုံးα€œိုα€œိုတွင် ထပ်ဆင့်၍α€α€Š်α€›ှိα€”ေα€œေ့α€›ှိပြီး α€žာဓကထားα€–ြင့် α€’ီα€™ိုα€€α€›ေα€…ီα€œွှα€™်းα€™ိုးα€žα€Š်ဆိုα€žောထမေα€›ိα€€α€”်α€›ှိ α€›ှေးα€›ိုးα€…ွဲဝါα€’(conservatism)α€žα€Š် ထမေα€›ိα€€α€”်ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€”ှင့်ပေါင်းစပ်ထားရပြီး၊ ပုံα€–ျα€€်ထားα€žော α€‘α€™α€Š်ခံα€€ွα€”်α€™ြူα€”α€…်α€”ိုင်ငံα€–ြα€…်α€žα€Š့် တရုတ်ပြα€Š်α€žူ့α€žα€™္မတနိုင်ငံတွင်α€œα€Š်း α€€ွα€”်α€™ြူα€”α€…်ဝါဒထက် ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’ ထတွေးထမြင်α€€ ပိုα€™ို၍ α€›ှေ့တန်းα€›ောα€€်α€”ေα€žα€Š်α€€ို တွေ့α€€ြα€›α€™α€Š်α€–ြα€…်ပါα€žα€Š်။

ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’၏ပထမဆုံးα€™ျိုးα€…ေ့ထနေα€–ြင့် α€‘α€œα€š်ခေတ်ဉာဏ်ပွင့်α€œα€„်းချိα€”်ထတွင်း(Renaissance-၁၅ α€›ာα€…ုဝန်းα€€ျင်)တွင် ထုပ်α€…ိုးα€”ေα€€ြα€žော α€žα€€်ဦးဆံပိုင်α€˜ုရင်α€™ျား၏ α€Šီα€Šွတ်α€žော α€”ိုင်ငံတော်၏α€…ွα€™်းထားα€”ှင့် ထာဏာα€…α€€်ပုံα€…ံα€™ျားα€€ို ဝါα€’α€–ြα€”့်α€›ာα€™ှ စတင်ပေါ်ပေါα€€်α€œာခဲ့α€žα€šောင်α€›ှိα€žα€Š်။ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါဒပုံα€…ံတခုα€Ÿူ၍ ပီပီပြင်ပြင်ပေါ်ပေါα€€်α€œာα€žα€Š်α€™ှာ ပြင်α€žα€…်တော်α€œှα€”်α€›ေးတွင်α€–ြα€…်α€žα€Š်။ ၁၇၉၂တွင် ပြင်α€žα€…်α€žα€Š် ပရူးα€›ှားα€…α€…်တပ်၏ α€€ျူးα€€ျော်α€™ှုα€€ိုခံα€›α€žα€Š့်ထခါ ပြင်α€žα€…်“ပြα€Š်α€žူ”α€™ျား (ထမှα€”်α€α€€α€š်ထားα€–ြင့်ပြင်α€žα€…်α€Ÿုခေါ်တွင်α€”ေα€žော α€”α€š်α€™ြေα€’ေα€žα€‘α€ွင်းα€›ှိα€žα€™ျှα€œူα€™ျားα€€ို ပြင်α€žα€…်α€œူα€™ျိုးα€Ÿူ၍ ပြီးα€…α€œွα€š်ခေါ်၍မရပဲ α€™ျိုးα€”ွα€š်α€…ုα€™ျားα€€ွဲပြားα€™ှုα€™ျားα€›ှိα€žα€Š်) ‘α€”ိုင်ငံတော်’α€€ိုα€œα€€်α€”α€€်တပ်ဆင်α€€ာα€€ွα€š်α€€ြα€Ÿူα€žော ထမျိုးα€žားα€›ေးခံα€šူချα€€်α€–ြင့် ထပျော်တမ်းပြα€Š်α€žူ့α€…α€…်α€™ျားα€€ α€‘α€žေထချာα€œေ့α€€ျင့်ထားပြီးα€–ြα€…်α€žော α€…α€…်တပ်α€€ိုထနိုင်α€šူခဲ့α€žα€Š်။

α€”ောα€€်ပြီးတွင် နပိုα€œီα€šံဦးဆောင်α€žော α€…α€…်တပ်၏ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€™α€žိα€™α€žာα€”ောα€€်ခံထားα€žော ထခြေထနေα€™ှာ α€₯α€›ောα€•α€α€œွှားα€”α€š်α€€ျွံα€œာခဲ့ပြီး ပြင်α€žα€…်၏ α€žိα€™်းပိုα€€်ခြင်းခံα€›α€žော α€₯α€›ောပနိုင်ငံα€™ျား၌α€œα€Š်း တန်ပြα€”်ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€™ျား ပေါ်ထွα€”်းα€œာခဲ့α€žα€Š်။ နပိုα€œီα€šံα€€ို တွα€”်းα€œှα€”်α€€ြα€žော α€€ာα€œα€‘α€ွင်းα€™ှα€…၍ ၁၉ရာα€…ုα€›ောα€€်α€žα€Š်ထထိ α€₯α€›ောပတတိုα€€်α€œုံးα€€ို ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€™ျား ပျံ့α€”ှံ့α€”ေခဲ့ပြီး ၂၀ရာα€…ုα€”ှောင်းပိုင်းတွင်တော့ ထိုα€₯α€›ောပနိုင်ငံα€™ျား၏ α€€α€™္α€˜ာα€α€œွှားα€›ှိ α€€ိုα€œိုα€”ီα€”α€š်α€•α€š်α€™ျားဆီထထိ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါဒထတွေးထခေါ်α€™ျား ပျံ့α€”ှံ့α€œာခဲ့α€žα€Š်။ ထီα€α€œီα€”ှင့် ဂျာမဏီα€”ိုင်ငံတို့α€™ှာ α€‘α€žα€Š်းဆုံးα€–ြα€…်α€žα€Š်။ ထိုα€€ာα€œα€‘α€ွင်းα€™ှ ထီα€α€œီα€…ာα€›ေးဆရာ α€™α€€်ဇီα€”ီ(Giuseppe Mazzini)ကဆိုα€œျှင် "α€œူα€žားα€Ÿူα€žα€™ျှα€žα€Š် ‘α€”ိုင်ငံတော်’ တရပ်ရပ်α€€ို α€€ိုα€š်α€…ားပြုထားα€™ှα€žာα€œျှင် α€œူα€–ြα€…်α€›α€€ျိုးနပ်α€™α€Š်α€–ြα€…်ပြီး တဦးချင်းα€œွတ်α€™ြောα€€်α€™ှုα€€ို ထဓိကထားα€žော α€œွတ်α€œα€•်α€™ျှတမှုဝါဒထက် α€”ိုင်ငံတော်တခုα€œုံးα€œွတ်α€™ြောα€€်α€™ှုα€›α€›ေးကပို၍ထရေးα€€ြီးα€žα€Š်"α€Ÿုဆိုပြီး α€•α€Šာα€›ေးတွင်α€œα€Š်း α€α€žီးပုဂ္α€‚α€œα€¦းα€α€Š်α€žောထတွေးထခေါ်α€€ို α€–ုံးα€œွှα€™်းထားα€”ိုင်α€…ေα€›ေးထတွα€€် ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€‘α€žိ α€‘α€Š့်ပေးထားα€›α€™α€Š်α€Ÿုဆို၏။

α€šα€”ေ့ခေတ်တွင်တော့ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€œွှα€™်းα€™ိုးα€žောα€”ိုင်ငံထများα€…ုα€™ှာ α€–ွံ့α€–ြိုးဆဲα€”ိုင်ငံα€™ျားα€–ြα€…်α€€ြα€žα€Š်။ ၂၁ရာα€…ုα€›ောα€€်α€œာα€žα€Š့်ထခါတွင်တော့ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€™ှာ တိုင်းတပါးα€™ှα€…α€…်α€›ေးထရ α€€ျူးα€€ျော်ဝင်α€›ောα€€်ထုပ်ချုပ်α€žα€Š်α€€ို တွα€”်းα€œှα€”်α€žα€Š်ထက် α€…ီးပွားα€›ေးထရ ဝင်α€›ောα€€်ချα€š်α€œှα€š်ထုပ်ချုပ်α€”ေα€€ြα€žα€Š်α€€ို တွα€”်းα€œှα€”်α€žα€Š့်ပုံα€…ံပြောင်းα€œာခဲ့α€žα€Š်။ ကဝါα€’α€™ှာ ထခြားα€›ှိα€žα€™ျှα€žောဝါα€’α€™ျားထက် α€…ိတ်ခံα€…ားα€™ှုα€™ျားထပေါ်တွင် α€™ှီခိုα€™ှုα€›ှိα€”ေα€žောα€žα€˜ောα€›ှိပြီး တစ်ဦး၏ α€”ိုင်ငံတော်ထမြင်α€”ှင့် ထခြားတစ်ဦး၏α€”ိုင်ငံတော်ထမြင်တို့ α€žီးခြားα€™α€–ြα€…်ပဲ α€’ွေးα€›ောα€šှα€€်တင်α€–ြα€…်α€œာα€žα€Š့်ထခါ၊ တစ်α€”α€Š်းထားα€–ြင့် ထမျိုးα€žားထမြင်α€žα€Š် α€œူα€™ျိုးα€…ုα€€ွဲပြားα€™ှုထမြင်α€”ှင့် α€™α€€ွဲပြားပဲα€–ြα€…်α€œာα€žα€Š့်ထခါ၊ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါဒတစ်ခုα€–ြင့်α€œွှα€™်းα€™ိုးထားα€žော α€”ိုင်ငံတခုထတွင်း၌ပင် α€œူα€™ျိုးα€…ုα€‘α€žီးα€žီးα€€ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€‘α€žီးα€žီးα€€ို ဆွဲα€€ိုင်α€œာα€žα€Š့်ထခါ α€”ိုင်ငံα€€ို ထစိတ်α€…ိတ်ထမွှာα€™ွှာα€–ြα€…်α€”ိုင်α€žα€Š့် ထန္တရာα€š်ထထိ α€›ှိα€œာα€”ိုင်α€žα€Š်။ α€”ိုင်ငံα€‘α€žီးα€žီးα€€ို ခြိα€™်းခြောα€€်α€œာα€”ိုင်α€žော ထဆိုပါ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€€ို α€’ေα€žα€ွင်းထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’(regional nationalism)α€Ÿူ၍α€œα€Š်းခေါ်α€€ြ၏။

ထဲα€’ီα€…ာα€€ို ဖတ်ပြီးတဲ့ထချိα€”်α€™ှာ α€€ျွα€”်တော်ထခုα€œို α€”ားα€œα€Š်α€œိုα€€်α€α€š်။ α€α€€α€š်တော့ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါဒဆိုတာα€Ÿာ တိုင်းပြα€Š်α€α€Š်းα€Ÿူα€žော α€”α€š်α€”ိα€™ိတ်α€žα€်α€™ှတ်ချα€€်ထတွင်းα€™ှာα€›ှိတဲ့ α€”ိုင်ငံ၊ ထဲα€’ီα€”ိုင်ငံထတွင်းα€™ှာ α€™ှီတင်α€”ေထိုင်α€€ြα€€ုα€”်α€žော α€”ိုင်ငံα€žားထားα€œုံးα€€ို α€€ိုα€š်α€…ားပြုတာα€žာα€–ြα€…်α€α€š်။ α€”ိုင်ငံထတွင်းα€™ှီတင်α€”ေထိုင်α€€ြတဲ့ α€”ိုင်ငံα€žားထားα€œုံးဆိုတာα€Ÿာ တိုင်းရင်းα€žားပေါင်းα€…ုံα€›ှိα€™α€š်၊ ထဲα€’ါထပြင် α€Ÿောα€žα€Š်α€”ိုင်ငံα€›ဲ့ α€”ိုင်ငံα€žားα€–ြα€…်ခွင့် α€₯ပဒေထရ α€”ိုင်ငံα€žားα€–ြα€…်α€”ေα€€ြတဲ့ တရုတ်α€œα€Š်းပါα€™α€š်၊ α€€ုα€œားα€œα€Š်းပါα€™α€š် α€…α€žα€–ြင့်။ ထဲα€’ီα€”ိုင်ငံα€žားတွေα€›ဲ့ နတ်α€€ိုးα€€ွα€š်α€™ှု၊ α€—ုα€’္α€“α€˜ာα€žာα€€ိုးα€€ွα€š်α€™ှု၊ ခရစ်α€šα€”်α€˜ာα€žာα€€ိုးα€€ွα€š်α€™ှု၊ ထစ္α€…α€œα€”်α€˜ာα€žာα€€ိုးα€€ွα€š်α€™ှု α€…α€žα€–ြင့် ထားα€œုံးထကြုံးဝင်α€α€š်။

ထဲα€’ီα€œိုα€™ှα€™α€Ÿုတ်α€˜ဲ α€œူα€™ျိုးα€…ုတစ်ခု၊ α€˜ာα€žာတစ်ခုα€€ို α€€ိုα€š်α€…ားပြုα€œုပ်α€”ေတာα€Ÿာ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’၊ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’ီα€œို့ ခေါင်းစဉ်တပ်α€œို့α€™α€›α€˜ူး။ ထဲα€’ီα€œို α€€ိုα€š်ထင်α€›ာခေါင်းစဉ်တပ်α€”ေတာα€Ÿာ α€’ိုင်α€—ာα€€ျα€”့်α€žီထိုα€›ီα€œို့ခေါ်တဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံα€™ှုα€žာα€–ြα€…်α€œို့ ကချင်ကတမျိုး၊ α€›ှα€™်းကတဖုံ၊ ကရင်α€€α€α€žွα€š်α€–ြα€…်α€”ေဦးα€™ှာပဲ။ ထမေα€›ိα€€α€”်α€œိုα€–ြα€…်α€œာα€™ှာα€™α€Ÿုတ်α€žα€œို၊ တရုတ်α€œိုα€œα€Š်းα€–ြα€…်α€œာα€™ှာα€™α€Ÿုတ်α€˜ူး။ တိုင်းα€„α€š်၊ ပြα€Š်α€„α€š်၊ α€”ိုင်ငံα€„α€š်α€œေးတွေထဖြα€…် ထစိတ်α€…ိတ်ထမွှာα€™ွှာα€€ွဲα€žွားα€–ို့α€žာ α€›ှိα€α€š်။ α€’ါα€Ÿာ α€”ိုင်ငံတစ်α€”ိုင်ငံα€€ို α€€ိုα€š်α€…ားပြုα€”ိုင်တဲ့ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’ ထစစ်α€™α€Ÿုတ်α€˜ူး။ ထာဏာα€œိုချင်α€œို့ ပုံα€–ျα€€်ထားတာα€žာα€–ြα€…်α€α€š်။

α€α€€α€š့်ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€Ÿုတ်α€™α€Ÿုတ်ဆိုတာα€œα€Š်း တရုတ်α€”ဲ့ ထများဆုံးချုပ်ထားခဲ့တဲ့ α€…ာချုပ်တွေα€€ိုα€žာα€€ြα€Š့်ပါ။ ထဲα€’ီα€…ာချုပ်တွေα€€ြောင့် α€Ÿောα€žα€Š်α€”ိုင်ငံထဲα€€ α€˜α€š်တိုင်းရင်းα€žားပြα€Š်α€žူတွေ α€€ောင်းα€…ားခဲ့တာα€›ှိα€žα€œဲ။ ထဲα€’ီα€…ာချုပ်တွေα€€ြောင့် α€Ÿောα€žα€Š်α€”ိုင်ငံထတွင်းα€€ တိုင်းရင်းα€žားပြα€Š်α€žူတွေ α€‘α€œုပ်ထကိုင်ထခွင့်α€‘α€œα€™်းတွေ ပေါပေါα€žီα€žီရခဲ့တာα€›ှိα€žα€œဲ။ α€€ြားα€›α€žα€™ျှα€€ α€’ုα€€္ခပင်α€œα€š်ဝေခဲ့ရတာတွေချα€Š်း α€™α€Ÿုတ်ပါα€œား။ ထဲα€’ီα€œို α€’ုα€€္ခပင်α€œα€š်ဝေα€”ေတဲ့ ပြα€Š်α€žူတွေα€˜α€€်α€€ α€™ားα€™ားမတ်မတ်ရပ်α€α€Š်ပေးခဲ့တဲ့ α€žာဓကဆိုတာα€™ျိုးα€›ော တွေ့α€–ူးα€€ြα€›ဲ့α€œား။ α€’ါα€Ÿာ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€œား၊ α€€ိုα€š့်ထမျိုးα€€ောင်းα€…ားα€›ေးဝါα€’α€œား၊ ထာဏာα€œိုချင်α€œို့ ပုံα€–ျα€€်ထားတဲ့ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါα€’α€œား α€žိα€žာα€œွα€”်းပါα€α€š်။ α€α€€α€š်တော့ α€’ီα€”ိုင်ငံα€€α€œူတွေα€žုံးα€”ေတဲ့ ထမျိုးα€žားα€›ေးဝါဒဆိုတာα€Ÿာ နပိုα€œီα€šံα€€ျင့်α€žုံးခဲ့တဲ့ α€€ိုα€š့်ထမျိုးα€€ောင်းα€…ားα€›ေးဝါα€’α€žα€€်α€žα€€်α€™ျှα€žာα€–ြα€…်ပါα€α€š်။

ထောင်α€™ျိုးထွα€”်းα€€ျော်
ဇန်နဝါα€›ီα€œ ၁၀ရက် ၂၀၂၁

α€–ုတ်α€žွင်းရထား

 α€˜α€’္α€’ α€€α€€α€™္α€˜ာ α€”ိα€™ိတ်ထွα€”်းပါတဲ့ α€€ျွα€”်းα€™ြတ်ဇမ္α€—ူα€’ီပါ α€˜ုα€›ားငါးဆူပွင့်တော်α€™ူα€›ာ α€’ိဋ္α€Œα€™ှα€”်ပေတာ.....

α€…α€€ြဝတေးမဏ္ဍပ်မင်းတို့ α€™ြင့်α€™ြတ်တဲ့α€›ာဇာ ..... α€žာα€€ီα€”ွα€š်ဝင်α€˜ုရင်α€™ျားα€™ှာ ထီးα€”α€”်းα€”ဲ့α€œα€Š်း ဝေးα€›ှာ တို့α€™ြα€”်α€™ာပြα€Š်α€™ှာ....

α€—ုα€’္α€“α€˜ာα€žာα€›ောင်ဝါα€Šှိုးα€œို့ တို့ထမျိုး တန်ခိုးကင်းα€€ွာ α€–ြေα€™α€†α€Š်α€”ိုင်ပေတာ .....

.................................................

..................................................................

ပြα€Š်α€žူပြα€Š်α€žား၊ α€™ူးမတ်α€™ျားα€”ဲ့ α€•α€Šာတော်α€›ှိ ကဝိဆရာ α€žူတော်စင်ပုα€›ောα€Ÿိတ်တွေ α€”ိα€™ိတ်α€€ို ဆောင်α€šူα€€ာ.....

ဇေα€šα€ုα€”ဲ့ ငွေခရုα€žα€„်္ခါ α€€ောင်းα€™ြတ်ချိα€”်α€™ှာ .... ရတနာထွေပြား α€…ီခြα€š်α€€ာထားပါတဲ့ α€žα€™ုα€’္α€’α€›ာ α€€ြာထဆင်α€”ဲ့ ရထားα€™ြတ်α€€ို ..... α€™ြင်းα€œေးα€…ီးα€€α€…ေတာ ..... α€›ွှေα€˜ုα€”်းα€›ှင် တင်ချင်α€…α€›ာ ..... မင်းα€™ြောα€€်တန်ဆာငါးပါးα€”ဲ့α€žာ ..... တိုင်းခန်းα€€ို α€œှα€Š့်ရပေတာ ......

α€žα€Ÿာα€šα€†α€›ာတင်α€›ေးတဲ့ α€–ုတ်α€žွင်းရထားα€žီချင်းα€€ို ပြα€”်ဆိုထားတာတွေα€›ှိပေα€™α€š့် α€‘α€žံတွေα€™α€€ြိုα€€်၊ မတိုး တာα€€ြောင့် ပြα€Š်α€œှα€–ေα€›ဲ့α€‘α€žံα€”ဲ့α€”ားထောင်α€™ိα€α€š်။ ထဲα€’ီ α€žီချင်းα€€ိုα€”ားထောင်ရင်း ထခုα€œိုဆဝါးα€™ိပါတော့α€α€š်။

α€–ုဿရထန္တိ မင်္α€‚α€œα€›α€‘ံဆိုတဲ့ထတွα€€် α€–ုတ်တစ္ဆေတွေ၊ နတ်α€…ိα€™်းတွေ၊ ထောα€€်α€œα€™်းα€”α€Š်းတွေα€”ဲ့ α€…ီရင်ထားတဲ့ ရထားα€™α€Ÿုတ်α€˜ူး။ မင်းα€…ီးခဲ့တဲ့မင်္α€‚α€œာရထားα€€ို α€–ုတ်α€žွင်းရထားα€œို့ခေါ်တာ။ ပုα€Ώα€”α€€္ခတ်α€šှဉ်ခိုα€€်α€™ှာ α€α€Š်ဆောα€€် ထားတဲ့ ရထားα€–ြα€…်α€œို့α€œα€Š်း α€–ုဿရထားα€œို့ α€”ောα€€်တစ်α€”α€Š်းခေါ်α€žေးα€α€š်။ ဇာတ်ပါα€ ိတော် α€”ိα€Ώα€šα€™ှာ α€–ုတ်α€žွင်းရထားα€œို့ α€˜ာα€žာပြα€”်တာα€€ြောင့် α€™α€Ÿာဇနကဇာတ်တော်α€™ှာ မင်းα€˜ူး ဦးα€©α€˜ာα€žα€€ α€–ုတ်α€žွင်းရထားα€œို့ α€›ေးခဲ့တာα€–ြα€…်α€α€š်။

α€™ြင်းα€œေးα€…ီးကရတဲ့ ထဲα€’ီရထားα€€ို α€™ောင်းα€žူမပါα€˜ဲ α€œူတွေα€›ဲ့α€žα€…္α€…ာထဓိဋ္α€Œာα€”်α€”ဲ့α€žွားα€…ေတာ။ α€žα€™္α€™ာα€’ေဝနတ်α€€ောင်း၊ နတ်α€™ြတ်တွေα€›ဲ့ တံခိုးα€£α€’္ဓိပါα€’်α€”ဲ့α€žွားα€…ေတာα€œα€Š်းα€™α€Ÿုတ်α€˜ူး။ ထဲα€’ီရထားပေါ်α€™ှာ မင်းα€™ြောα€€်တန်ဆာငါးပါးတင်ပြီး မင်းα€–ြα€…်ထိုα€€်α€žူα€›ှိα€›ာထရပ်α€™ှာ ရပ်ပါα€…ေα€žα€α€Š်းဆိုပြီး α€žα€…္α€…ာထဓိဋ္α€Œာα€”်α€”ဲ့ မင်းထရှာထွα€€်α€…ေတာα€™ျိုးပါ။

တိုင်းပြα€Š်ထုပ်ချုပ်မင်းα€œုပ်α€›α€™α€š့်α€žူ α€›ွေးချα€š်α€›ာα€™ှာ ထဲα€’ီα€–ုတ်α€žွင်းရထားပေါ်α€™ှာချα€Š်းပုံထပ်ထားတာα€™ျိုးα€œα€Š်း α€™α€Ÿုတ် ပြα€”်α€˜ူး။ ထဲα€’ီα€–ုတ်α€žွင်းရထားα€›ဲ့α€”ောα€€်α€€α€”ေ α€™ူးမတ်α€—ိုα€œ်ပါ၊ α€…α€…်ထင်္ဂါα€œေးပါးခြံα€›ံပြီး မင်းα€œောင်းα€›ှာထွα€€်α€€ြတာα€™ျိုး။

 α€™α€Ÿာဇနကဇာတ်တော်α€™ှာ α€€ျောα€€်α€–ျာထက်ထိပ်α€”ေတဲ့ မင်းα€œောင်းα€€ို α€˜ုရင်α€–ြα€…်ထိုα€€်တဲ့ α€€ြα€”်ထင်α€œα€€္ခဏာ α€›ှိα€™α€›ှိ α€•α€Šာα€›ှိပုα€›ောα€Ÿိတ်ထမတ်တွေα€€ α€…α€…်ဆေးα€žေးတာ။ α€˜ုရင်α€–ြα€…်ထိုα€€်တဲ့ α€€ြα€”်ထင်α€œα€€္ခဏာα€”ဲ့ မပြα€Š့်α€…ုံα€˜ူးဆိုရင် α€œှα€Š့်ပြα€”်ချင်ပြα€”်α€œိα€™့်α€™α€š်။ ထပ်α€›ှာချင်α€›ှာα€œိα€™့်α€™α€š်။ α€žို့α€žော် α€œူထများα€›ဲ့α€žα€…္α€…ာထဓိဋ္α€Œာα€”်α€”ဲ့α€›ှာα€–ွေတွေ့α€›ှိထားတဲ့ မင်းα€œောင်းဆိုတာ α€€ြα€”်ထင်α€œα€€္ခဏာα€”ဲ့ပြα€Š့်α€…ုံတာα€žာα€–ြα€…်α€œို့ ဇာတ်တော်တွေထဲα€™ှာ α€œှα€Š့်ပြα€”်α€›α€α€š်ဆိုတာα€™ျိုးတော့ မတွေ့α€–ူးα€˜ူး။ α€’ါα€€α€›ုပ်ပိုင်းဆိုင်α€›ာα€€ို α€…α€…်ဆေးတာပေါ့၊ α€…ိတ်ပိုင်းဆိုင်α€›ာα€€ို α€…α€…်ဆေးတဲ့ထခါ ထကြောα€€်တရားα€›ှိα€žα€œား၊ α€žα€™္α€™ာဓိထားα€€ောင်းα€›ဲ့α€œားα€œို့ α€…α€…်တဲ့ထခါ ထနားကပ်ပြီး ထမြောα€€်α€”ဲ့ချα€Š်းထုတာပဲ။ ထဲα€’ီα€œို ထမြောα€€်α€”ဲ့ထုတာ တောင် မတုα€”်α€™α€œှုပ်α€›ှိα€™ှ α€˜ုရင်းα€–ြα€…်ထိုα€€်တာ။ α€’ါတွင်α€˜α€š်α€€α€œိα€™့်မတုα€”်း α€•α€Šာα€›ှိထမတ်တွေα€›ဲ့ ခက်ခဲα€œှတဲ့ α€™ေးခွα€”်းတွေ α€€ိုα€œα€Š်း α€–ြေα€›α€žေးတာ။ α€’ါα€€α€•α€Šာα€›ှိα€™α€›ှိα€…α€™်းα€žα€•်တာပေါ့။ α€’ါတွင်ပဲα€œား α€˜α€š်α€Ÿုတ်α€œိα€™့်မတုα€”်း တိုင်းပြα€Š်ထုပ်ချုပ် မင်းα€œုပ်α€™α€š့်α€žူဆိုတာ မင်းα€€ျင့်တရားα€†α€š်ပါးတို့၊ α€žα€„်္α€‚α€Ÿα€α€္ထုα€œေးပါးတို့α€€ို α€žိα€›ဲ့α€œားဆိုတဲ့ α€€ိုα€š်α€€ျင့်α€‘α€˜ိဓမ္α€™ာα€€ို α€œို့α€œα€Š်း ထစစ်ဆေးခံα€›α€žေးတာ။

မင်းα€€ျင့်တရားα€†α€š်ပါးဆိုတာ α€˜ာတွေတုα€”်းဆိုတော့ α€‘α€œှူပေးခြင်း၊ ငါးပါးα€žီα€œ ဆောα€€်α€α€Š်ခြင်း၊ ပေးα€€α€™်း α€…ွα€”့်α€€ြဲ ခြင်း၊ α€–ြောင့်မတ်ခြင်း၊ α€”ူးα€Šံ့ခြင်း၊ α€›ှα€…်ပါးα€žီα€œ ဆောα€€်α€α€Š်ခြင်း၊ ထမျα€€်မထွα€€်ခြင်း၊ ပြα€Š်α€žူတို့α€€ို α€™α€Šှဉ်းဆဲခြင်း၊ α€žα€Š်းခံခြင်း၊ ပြα€Š်α€žူတို့α€”ှင့် မဆန့်α€€ျင်ခြင်းဆိုတဲ့ထချα€€်တွေပေါ့။

α€’ါဆို  α€žα€„်္α€‚α€Ÿα€α€္ထုα€œေးပါးဆိုတာα€€α€›ောဆိုတော့ ထွα€€်ပေါ်α€œာတဲ့α€žီးα€”ှံတွေထဲα€€ α€†α€š်ပုံတစ်ပုံα€€ိုα€žာ ထခွα€”်α€€ောα€€် ခြင်း၊ ထမှုထမ်းα€€ောင်း၊ ထရာထမ်းα€€ောင်းတွေα€€ို α€œα€…ာပြα€Š့်ပြα€Š့်ဝဝပေးခြင်း၊ ဆင်းα€›ဲတဲ့ပုဂ္ဂိုα€œ်တွေα€€ို ထတိုးα€™ဲ့ ငွေထုတ်ချေးပေးခြင်း(α€žုံးα€”ှα€…်ထတိုးα€™α€šူα€˜ဲပေးခြင်း)၊ တိုင်းα€žူပြα€Š်α€žားတွေα€”ဲ့ ဆက်ဆံပြောα€€ြားတဲ့ထခါα€™ှာ ဦးα€œေးတို့၊ ထဒေါ်တို့၊ ထစ်α€€ိုတို့ α€’ီα€œိုα€…α€€ားတွေα€”ဲ့ ဆက်α€žွα€š်ပြီးတော့ α€…α€€ားပြောခြင်းပါတဲ့။

ထဲα€’ီα€œိုα€”α€Š်းα€”ဲ့ α€›ွေးချα€š်ထားတဲ့ α€›ှင်α€˜ုရင်တွေဆိုတာ α€˜ုα€”်းα€›ှင်α€€ံα€›ှင်တွေ၊ ဉာဏ်α€•α€Šာα€”ဲ့ပြα€Š့်α€…ုံα€žူတွေ၊ α€€ိုα€š်ချင်း α€…ာတရားα€”ဲ့ပြα€Š့်α€…ုံα€žူတွေα€žာα€–ြα€…်ပါα€žα€ဲ့။ α€’ီα€œိုα€˜ုရင်α€€ောင်းα€˜ုရင်α€™ြတ်တွေ ထုပ်ချုပ်ပြီα€Ÿေ့ဆိုရင် တိုင်းပြα€Š်α€Ÿာ α€…α€Š်ပင်ဝပြောတော့တာပါပဲ။

α€žို့α€žော် တိုင်းပြα€Š်α€›ဲ့ထောα€€်တိုင်းα€œုပ်α€›α€™α€š့် မင်းα€™ှုထမ်းတွေ ထကျင့်ပျα€€်တဲ့ထခါα€™ျိုးတွေα€™ှာတော့ ဆက်ခံα€™α€š့် မင်းα€œောင်းα€™α€›ှိα€œα€Š်းထရေးα€™α€€ြီးα€˜ူး။ α€–ုတ်α€žွင်းရထားဆိုတာα€œα€Š်း α€–ုတ်α€œေတဲ့ငပိα€›ှိα€…α€›ာα€™α€œိုα€˜ူး။ α€žူတို့ α€€ိုα€š်တိုင်α€”ဲ့ α€žူတို့ထမျိုးတွေα€€α€žာ တိုင်းပြα€Š်α€€ိုတက် မင်းα€œုပ်ထုပ်ချုပ်α€€ြတော့တာ။ ထဲα€’ီα€œိုထခါ တိုင်းပြα€Š်α€Ÿာ ထစစထရာα€›ာဆုတ်α€šုတ်α€œားပြီး α€”ောα€€်ဆုံးတော့ တိုင်းပြα€Š်ပျα€€်တော့တာပါပဲ။ α€˜α€š်α€œောα€€်တောင် တိုင်းပြα€Š်ပျα€€် တာα€œဲဆိုရင် α€”ောα€€်ပိုင်းα€žα€™ိုင်းα€žုတေα€žီတွေα€€ α€€α€™္α€˜ာ့α€™ြေပုံα€›ဲ့ α€˜α€š်α€”ေα€›ာα€™ှာ α€’ီတိုင်းပြα€Š်α€›ှိခဲ့တာပါα€œိα€™့်α€œို့ ထစထန ခြေα€›ာပြα€”်α€€ောα€€်α€œို့ α€™α€›α€œောα€€်တဲ့ထထိထောင် ပျα€€်α€…ီးα€€ြရတာပါ။

မင်းα€€ျင့်တရားα€†α€š်ပါးဆိုတာ α€žိα€–ို့α€™α€œိုα€žα€œို၊ α€žα€„်္α€‚α€Ÿα€α€္ထုα€œေးပါးဆိုတာα€œα€Š်း α€œာမပြောα€”ဲ့။ α€žα€„်္α€‚α€Ÿα€α€္ထုα€œေးပါး α€”ဲ့ပတ်α€žα€€်ပြီး α€‘α€œွဲα€žုံးα€…ားα€œုပ်ခဲ့တဲ့ထဖြα€…်α€€ ထထောα€€်ထထားα€›ှိα€α€š်။ ဇာတ်တော်တခုထဲα€™α€š်ပေါ့ α€žα€€ျ α€žာα€€ီဝင်α€…ုα€€ ဩက္α€€ာကမင်းα€€ြီးα€œα€€်ထက် ပုဏ္ဏားα€šုတ်တွေα€€ α€žα€„်္α€‚α€Ÿα€α€္ထုα€œေးပါးα€€ို α€…α€€ားα€œုံးα€‘α€žα€…်တွေα€”ဲ့ ထစားထိုးပြီး α€žူတို့ထကျိုးထတွα€€် α€žုံးခဲ့α€žα€ဲ့။

α€™ူα€œα€€ α€žα€Ώα€™ေဓ(ထွα€€်ပေါ်α€œာတဲ့α€žီးα€”ှံတွေထဲα€€ α€†α€š်ပုံတစ်ပုံα€€ိုα€žာ ထခွα€”်α€€ောα€€်ခြင်း)၊ ပုα€›ိα€žα€™ေဓ (ထမှုထမ်းα€€ောင်း၊ ထရာထမ်းα€€ောင်းတွေα€€ို α€œα€…ာပြα€Š့်ပြα€Š့်ဝဝပေးခြင်း)၊ α€žα€™္α€™ာပါα€ž(ဆင်းα€›ဲတဲ့ပုဂ္ဂိုα€œ်တွေα€€ို ထတိုးα€™ဲ့ ငွေထုတ်ချေးပေးခြင်း(α€žုံးα€”ှα€…်ထတိုးα€™α€šူα€˜ဲပေးခြင်း))၊ ဝါα€…ာပေα€šျ(တိုင်းα€žူပြα€Š်α€žားတွေα€”ဲ့ ဆက်ဆံပြောα€€ြားတဲ့ ထခါα€™ှာ ဦးα€œေးတို့၊ ထဒေါ်တို့၊ ထစ်α€€ိုတို့ α€’ီα€œိုα€…α€€ားတွေα€”ဲ့ ဆက်α€žွα€š်ပြီးတော့ α€…α€€ားပြောခြင်း) ဆိုတဲ့ ထဲα€’ီပါα€ ိ တွေα€”ေα€›ာα€™ှာ ထခုα€œိုထစားထိုးα€œိုα€€်α€α€š်။ α€žα€Ώα€™ေဓ ဆိုတဲ့ပါα€ ိα€™ှာ ထဿမေα€“α€œို့ထစားထိုးα€α€š်။ α€™ေဓဆိုတာ α€‘α€žိဉာဏ်ဆိုတဲ့α€…α€€ားα€œုံးα€€α€”ေ α€žα€်α€–ြတ်ခြင်းဆိုတဲ့ ထဓိပ္ပာα€š်α€”ဲ့ထစားထိုးခံα€›α€α€š်။ ထဿမေဓ α€™ြင်းတွေα€€ို α€žα€်ပြီးα€šα€‡်ပူဇော်ရမတဲ့။ ပုα€›ိα€žα€™ေဓ α€œူα€šောα€€်ျားတွေα€€ိုα€žα€်ပြီး α€šα€‡်ပူဇော်ရမတဲ့။ ထဲα€’ီα€œို α€šα€‡်ပူဇော်တဲ့ထခါ α€žα€™္α€™ာပါα€žα€ဲ့ α€”ွားထမ်းပိုးα€€ α€”ွားတွေα€˜ေးထွတ်α€™α€žွားထောင်ထိα€”်းတဲ့ α€œα€Š်ပတ်α€€ြိုးα€”ေα€›ာα€€ တုတ်တို (ထမ်းပိုးα€€ျα€Š်း) ပစ်α€œိုα€€်α€œို့ α€€ျတဲ့ထရပ်α€™ှာ α€šα€‡်ပုα€œ္α€œα€„်α€œုပ်ရမတဲ့။ ဝါα€…ာပေα€šျα€€ို ဝါဇပေα€šα€ဲ့ α€™α€”္တန်α€…ုပ်ထားတဲ့ ထောပတ်တို့ ဆီတို့α€€ို α€žောα€€်ပြီးတော့ α€šα€‡်ပူဇော်ရမတဲ့α€œေ။ α€˜α€š်α€œောα€€်ဆိုးတဲ့ ပုဏ္ဏားတွေα€œဲဆိုတာ။

ထဲα€’ီα€œိုပုဏ္ဏားတွေα€›ဲ့ ထကြံဉာဏ်တွေα€”ဲ့ α€α€Š်ဆောα€€်ထားတဲ့ တိုင်းပြα€Š်α€™ှာα€”ေရတဲ့ တိုင်းα€žူပြα€Š်α€žားတွေဆိုတာ α€˜α€š်α€™ှာα€œာပြီး ထေးထေးချα€™်းချα€™်းα€”ေα€€ြα€›α€œိα€™့်α€™α€œဲα€œေ။ ထချိα€”်တိုင်း α€€ျီးα€œα€”့်α€…ာα€…ားα€”ေα€›α€žα€œိုပဲα€–ြα€…်တော့မပေါ့။

ထောင်α€™ျိုးထွα€”်းα€€ျော်

ဇန်နဝါα€›ီα€œ ၆ရက် ၂၀၂၁